Uwolnij swój sportowy potencjał genetyczny

Sposób odżywiania ma wpływ na:

• uzyskanie pożądanej masy ciała sportowca;
• poprawę regeneracji między treningami;
• spadek ryzyka wystąpienia przetrenowania;
• spadek ryzyka występowania problemów ze zdrowiem.

Jak dobrać odpowiednie zalecenia żywieniowe i treningowe dla osoby o wysokiej aktywności fizycznej? Skąd możemy dowiedzieć się, jak wygląda m. in. metabolizm składników odżywczych, motywacja do ćwiczeń, czy poziom wytrzymałości naszego konkretnego pacjenta?
Jednym z rozwiązań jest badanie genetyczne. Wykonanie takiego testu daje nam wynik w postaci indywidualnego raportu żywienia oraz aktywności fizycznej, który może być wskazówką do przygotowania „szytych na miarę” zaleceń dla pacjenta.
Jakie informacje istotne dla pacjenta-sportowca możemy otrzymać po wykonaniu badania? Nasze geny mają wpływ m. in. na: metabolizm wybranych witamin, składników mineralnych, kofeiny, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3, czy nasyconych kwasów tłuszczowych. W wyniku badania znajdą się również parametry mające wpływ na kontrolę masy ciała i jego skład, motywację do ćwiczeń, predyspozycje do urazów sportowych, informacja o ryzyku wystąpienia nietolerancji glutenu czy laktozy oraz tendencjach do podjadania pomiędzy posiłkami czy nadmiernego spożycia cukru.

Po więcej informacji zerknij na stronę:
https://cambridge-diagnostics.pl/strefa-profesjonalisty/badania-genetyczne/

6 WYBRANYCH PARAMETRÓW BADANIA, WAŻNYCH Z PUNKTU WIDZENIA SPORTOWCA

KWAS FOLIOWY – warto wiedzieć jak wygląda jego metabolizm.
Gen MTHFR jest odpowiedzialny za produkcję enzymu regulującego metabolizm kwasu foliowego. Oznacza to, że gen ten determinuje zdolność wykorzystywania przez organizm tego składnika z diety, gdyż przekształca go w postać czynną. W zależności od tego, jaki wariant genu posiadamy, możemy być narażeni na wystąpienie niedoboru kwasu foliowego, który wiąże się z wysokim stężeniem homocysteiny i podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-metabolicznych. Badania wykazały, że wysiłek fizyczny podnosi poziom homocysteiny, który przy niedostatecznej podaży kwasu foliowego, może być niebezpieczny. Dlatego osoby aktywne fizycznie muszą szczególnie zadbać o odpowiednią podaż kwasu foliowego w diecie. Poznając wynik badania dowiemy się, czy występuje u nas podwyższone, czy typowe ryzyko wystąpienia niedoborów folianów. Będzie to dla nas motywacją, aby wprowadzić do swojej diety więcej produktów bogatych w kwas foliowy, lub zastosować suplementację jego aktywną formą, aby szczególnie zadbać o pokrycie jego zapotrzebowania.

KOFEINA – komu służy?
Głównym enzymem odpowiedzialnym za metabolizm kofeiny w organizmie jest cytochrom P450, produkowany przez gen CYP1A2. Osoby z konkretnym wariantem genu, rozkładają kofeinę wolniej i są w grupie osób bardziej narażonych na jej negatywne działanie, niż osoby z wariantem genu odpowiadającym za jej szybszy metabolizm.
Sportowcy spożywają preparaty z kofeiną, aby zwiększyć swoją wydolność i wytrzymałość. Suplementy na jej bazie znajdują się w grupie tych substancji, których działanie jest potwierdzone badaniami. Osoby, które suplementują kofeinę oraz posiadają gen determinujący jej wolniejszy metabolizm, prawdopodobnie nie skorzystają z jej pozytywnego wpływu na wydolność. Wręcz przeciwnie, może ona wpłynąć negatywnie na ich wyniki sportowe. W takim przypadku ograniczenie kofeiny, np. do 200 mg na dobę, powinno być korzystne.

WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIETY I ROZKŁAD MAKROSKŁADNIKÓW – jak dopasować te parametry do swojego organizmu?
Istnieją różne metody badania RMR (ang. Resting Metabolic Rate), czyli spoczynkowej przemiany materii, lecz żadna z nich nie będzie metodą idealną, ze względu na to, że nie uwzględnia indywidualnego profilu genetycznego pacjenta. Na poziom RMR może wpływać gen UCP1, ze względu na to, że bierze udział w regulacji prawidłowej ciepłoty ciała. Zależnie od występowania wariantów tego genu, istnieją różnice w ilości energii, którą powinniśmy dostarczać, aby utrzymać prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Dodając do wartości RMR energię wykorzystaną podczas aktywności fizycznej jesteśmy w stanie poznać swoje całkowite zapotrzebowanie energetyczne. U sportowców, czy osób aktywnych fizycznie, które mają wyznaczony konkretny cel treningowy jest to kluczowa informacja. Sportowcy z wariantem genu odpowiadającym za wyższą wartość RMR, którzy starają się utrzymać obecną masę ciała, lub uzyskać przyrost masy mięśniowej, będą wiedzieli, że potrzebują dodatkowych kalorii w postaci przekąsek, aby osiągnąć swój cel.

NIETOLERANCJE POKARMOWE – gluten i laktoza, komu mogą zaszkodzić?
Predyspozycja do nietolerancji laktozy – jaki gen badamy? Badany jest gen należący do kompleksu wspomagającego ekspresję genu kodującego enzym laktazę – czyli MCM6. Ryzyko nietolerancji laktozy zależne jest właśnie od zmienności tego genu, a dokładnie tego jak zmienność ta wpływa na produkcję laktazy.
W wypadku wyniku wskazującego na podwyższone ryzyko wystąpienia nietolerancji laktozy, zalecany jest dobór odpowiednich produktów mlecznych i zadbanie o dobre źródła wapnia i witaminy D w diecie, tak, aby nie dopuścić do niedoborów tych składników. Istnieją badania potwierdzające zależność podwyższonego ryzyka nietolerancji laktozy z ryzykiem wystąpienia niedoboru wapnia.
Predyspozycja do nietolerancji glutenu – badanie genów HLA, które są najważniejszym genetycznym czynnikiem rokowniczym nietolerancji glutenu. Celiakia jest najcięższą postacią nietolerancji glutenu, ale często nie daje specyficznych objawów, dlatego może się przekładać na niedostateczne przyrosty masy mięśniowej i zdolności regeneracyjne, ze względu na powiązane z nią zaburzenia wchłaniania, które mogą powodować niedostateczną podaż makro i mikroskładników, mimo dobrze skomponowanej w te składniki diety.

NAWYKI ŻYWIENIOWE – kształtowane są w nas od dzieciństwa, a czy możemy zbadać naszą predyspozycję do posiadania konkretnych nawyków?
Istnieją sytuacje, w których spożywanie cukrów prostych pochodzących z napojów sportowych, żeli lub przekąsek może przynieść korzyści (oczywiście mowa tutaj o sportowcach w kontekście osiągnięcia konkretnych wyników). Badania naukowe wskazują, że skłonność do spożywania słodyczy może być także determinowana przez posiadane geny. Transporter glukozy typu 2, czyli GLUT2 bierze udział w regulacji jej poziomu w organizmie, a jego ekspresję obserwowano w tych obszarach mózgu, które odpowiadają za kontrolę spożycia pokarmu. Na co powinna uważać osoba aktywna fizycznie, która posiada wariant genu GLUT2, który odpowiada za predyspozycje do zwiększonego spożycia cukrów prostych? Taka osoba powinna szczególnie zadbać o to, aby w głównych posiłkach nie przekraczać zalecanej ilości cukrów i kontrolować ich całkowitą zawartość w diecie, szczególnie jeśli decyduje się na korzystanie z przekąsek z ich dużą zawartością.

ĆWICZENIA I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA – nie wiesz jaki rodzaj treningu zalecić swojemu pacjentowi? Można to sprawdzić dzięki badaniom genów, które wpływają m.in. na moc i siłę oraz wytrzymałość organizmu.
Badania naukowe wykazują, że gen ACTN3 odgrywa ważną rolę w predyspozycji genetycznej do ćwiczeń siłowych. Zależnie od jego wariantu, potencjał siłowy może być ultra wysoki, zwiększony lub typowy. Gen ACTN3 koduje białko alfa-aktynę 3 i ulega ekspresji wyłącznie w szybko kurczących się włóknach mięśniowych, dlatego konkretna zmienność tego genu może być korzystna w wykonywaniu ćwiczeń lub czynności wymagających siły i mocy.
Wpływ na wytrzymałość organizmu mają geny: ADRB3, NRF2, GSTP1 i NFI-AS2. Pewne warianty tych genów odpowiedzialne są m. in za tendencję do wyższej wartości VO2max, co jest korzystne zwłaszcza przy ćwiczeniach typu „cardio”, czyli np.: biegu, pływaniu lub energicznym chodzie.
W badaniu znajdziemy również informacje o tym, jak wygląda odporność na ból. COMT, czyli gen katecholo-O-metylotransferaz, jest, można powiedzieć, genem zarządzającym sygnałami bólowymi w naszym organizmie. Jego zmienności wpływają na siłę i różnice w odczuwaniu bólu. Informacja o tym, jak silnie odczuwamy ból może być pomocna w doborze odpowiedniego rodzaju treningu.

Wynik badania genetycznego daje wiedzę, której nie znajdziemy w żadnej książce, jest zbiorem informacji o konkretnej osobie – nie tylko o osobach które są aktywnych fizycznie. Podpowie jak w pełni wykorzystać żywność w celu odżywienia pacjenta, zapobiegania chorobom i wykorzystania w pełni potencjału sportowego i żywieniowego. Czasami przestrzeganie ogólnych zaleceń żywieniowych i norm może być niewystarczające do osiągnięcia celu.