W dzisiejszym artykule przedstawiam najnowsze zmiany w Aliancie, w tym nowy szablon wydruku diety. Chcesz wiedzieć, jak to działa? Zapraszam do lektury.
Co nowego w skrócie?
- Nowy szablon graficzny wydruku diety.
- Nowy wskaźnik monitorujący ilość mięsa i ryb.
- Możliwość szybkiego bilansowania diety za pomocą wskaźnika‘SKŁADNIKI’.
- Nowe wzory do obliczania PPM, przeznaczone dla dzieci i młodzieży.
- Prognoza wartości indeksu i ładunku glikemicznego przy konstruowaniu diety.
- Możliwość usunięcia produktów i potraw pochodzących z otwieranych, nie swoich, diet.
A teraz zobacz, jak to wygląda!
1. Dodaliśmy nowy szablon graficzny wydruku diety.
Nowy szablon posiada takie same możliwości jak pozostałe szablony, a dodatkowo:
- Możemy na nim umieszczać własne zdjęcia do potraw. Wraz z aktualizacją pobierzemy pakiet zdjęć, które na podglądzie wydruku są w sposób losowy dobierane do potraw. Z każdą zmianą ustawień wydruku zmienia się też dobór zdjęć. Uwaga! Dotyczy to potraw bez dodanego zdjęcia głównego potrawy. Jeśli potrawa ma dodane zdjęcie, to będzie się zawsze wyświetlało przypisane do niej zdjęcie.
Aby włączyć funkcję ‘Zdjęcia do potraw’, trzeba wejść do zakładki ‘Dieta’ i aktywować przycisk, aby podświetlił się na niebiesko (zdj. 1).
Zdj. 1 Włączanie funkcji ‘Zdjęcia do potraw’.
- Rozszerzyliśmy do 10 składników odżywczych podsumowanie wartości odżywczej posiłku i całego dnia diety (zdj. 2).
Zdj 2. Widok 10 składników odżywczych w podsumowaniu posiłku i całego dnia.
- Przy włączonym porządkowaniu diety po posiłkach (grupowaniu po posiłkach), nie ma podanego dnia, którego posiłek ma zostać spożyty. To oznacza możliwość dodatkowego użycia szablonu, w sytuacji przekazywania przykładowych przepisów. Widnieją na wydruku posiłki do wyboru z listy, bez wskazywania konkretnego dnia, którego mają być spożyte.
- Posiada możliwość użycia porcjowanych potraw.
Jak działa porcjowanie potraw?
Jeśli w posiłku weźmiemy np. kawałek ciasta, kromkę, 0.5 sztuki, jedną z wielu porcji, talerz oraz dowolną inną miarę domową, to na wydruku, przy posiłku, pojawi się informacja, że do zjedzenia jest kawałek lub odpowiednio inna wartość miary domowej. Podany na wydruku przepis będzie tyczył się całości potrawy.
Przykład 1
Na zdjęciu 3 jest do zjedzenie plaster ciasta oraz podany jest przepis na keksówkę. W kolejnym dniu, na zdjęciu 4, mamy również w diecie to samo ciasto, ale już tylko z informacją ile zjeść i gdzie znajduje się przepis na całość. I tak będzie przy każdym kolejnym posiłku, przy którym znajdzie się kolejny kawałek.
Zdj. 3 Porcjowanie potraw na wydruku – pierwsze wystąpienie.
Zdj. 4 Porcjowanie potraw na wydruku – kolejne wystąpienie.
Przykład 2
Jeśli użyjemy innej miary domowej przypisanej do potrawy, to będzie to wyglądać następująco:
– porcje (zdj. 5, zdj. 6);
Zdj. 5 Porcjowanie potraw na wydruku – pierwsze wystąpienie.
Zdj. 6 Porcjowanie potraw na wydruku – kolejne wystąpienie.
– sztuka (zdj. 7, zdj. 8);
Zdj. 7 Porcjowanie potraw na wydruku – pierwsze wystąpienie.
Zdj. 8 Porcjowanie potraw na wydruku – kolejne wystąpienie.
– chochle (zdj. 9, zdj. 10);
Zdj. 9 Porcjowanie potraw na wydruku – pierwsze wystąpienie.
Zdj. 10 Porcjowanie potraw na wydruku – kolejne wystąpienie.
– porcja;
Zdj. 11 Porcjowanie potraw na wydruku – pierwsze wystąpienie.
Zdj. 12 Porcjowanie potraw na wydruku – kolejne wystąpienie.
– talerz (zdj. 13, zdj. 14);
Zdj. 13 Porcjowanie potraw na wydruku – pierwsze wystąpienie.
Zdj. 14 Porcjowanie potraw na wydruku – kolejne wystąpienie.
Podobnie z innymi posiłkami, na np.: 2 lub więcej dni. Potraw porcjowanych nie musimy dawać w dniach następujących po sobie.
Do posiłku, oprócz zdefiniowanych miar, możemy też dodać dowolną gramaturę potrawy.
Przy pierwszym wystąpieniu użyliśmy 100 g sałatki, przy drugim podobnie, ale oczywiście możemy użyć innej ilości, niż przy pierwszym wystąpieniu (zdj. 15, zdj. 16).
Zdj. 15 Porcjowanie potraw na wydruku z użyciem gramatury – pierwsze wystąpienie.
Zdj 16 Porcjowanie potraw na wydruku z użyciem gramatury – kolejne wystąpienie.
Jak szybko dodać kolejną porcję przy tworzeniu jadłospisu?
Do porcjowania z pewnością przyda się zestawienie ‘Porcje do wykorzystania’, dzięki któremu możemy wykorzystać w jednej diecie wszystkie porcje danej potrawy. Zestawienie można włączyć poprzez naciśnięcie ikony koła podzielonego na części, które znajduje się na planie całej diety lub w widoku posiłku (zdj. 17). Suwakiem możemy się przełączyć na zestawienie ‘Użyte potrawy’ (zdj. 17).
Zdj. 17 Zestawienie ‘Porcje do wykorzystania’.
Na zestawieniu ‘Porcje do wykorzystania’ (zdj. 17) widzimy, ile porcji danej potrawy nam jeszcze zostało. Dodajemy je do diety na zasadzie ‘przeciągnij i puść’. Po przeciągnięciu potrawy do posiłku, zniknie ona z listy, gdyż przeciągamy pozostałą do wykorzystania porcję. Ilość potrawy zwiększy się na oknie ‘Użyte potrawy’. Dodatkowo w trakcie przeciągania, ale tylko w obrębie okna danego zestawienia, możemy użyć scroll do zwiększenia lub zmniejszenia przeciąganej do posiłku porcji. Szczegółowe informacje, jak działa zestawienie ‘Porcje do wykorzystania’, znajdują się tutaj.
Nowy szablon, który dodaliśmy, występuje w obu formatach – .pdf i .html.
Pamiętajmy! Wysyłając dietę bezpośrednio z Alianta, jeśli pacjent będzie odbierał ją na urządzeniu mobilnym, lepszym formatem do wysyłki jest HTML, niż PDF. Dieta wówczas zostanie odczytana w przeglądarce internetowej, jednym ciągiem, bez dzielenia na strony, podobnie jak odczytujemy strony internetowe. Z tego względu nie ma znaczenia, jak rozkładają się posiłki na strony, w podglądzie wydruku w Aliancie. Polskie litery na urządzeniu mobilnym na 100% będą widoczne.
2. Dodaliśmy nowy wskaźnik monitorujący ilości mięsa i ryb.
Mięso i ryby często goszczą w układanych jadłospisach. Aby w łatwy sposób monitorować ich ilości, dodaliśmy nowy wskaźnik, który zlicza ich zawartość w posiłku (zdj. 18).
Zdj. 18 Wskaźnik monitorujący ilość mięsa i ryb w posiłku.
Jak włączyć wskaźnik ilości mięsa i ryb? Można to zrobić na kilka sposobów:
– w widoku posiłku – wystarczy kliknąć ikonę ustawień na panelu wskaźników, w widoku posiłku (zdj. 19);
Zdj. 19 Włączanie wskaźnika ilości mięsa i ryb z widoku posiłku.
– w podsumowaniu dnia – ikona ustawień w prawym górnym rogu (zdj. 20);
Zdj. 20 Włączanie wskaźnika ilości mięsa i ryb z widoku podsumowania dnia.
– w podsumowaniu całej diety – ikona ustawień w prawym górnym rogu (zdj. 21);
21.Włączanie wskaźnika ilości mięsa i ryb z widoku podsumowania całej diety.
– albo wybrać z menu – ‘Ustawienia – Wskaźniki’ (zdj. 22);
22. Włączanie wskaźnika ilości mięsa i ryb z menu ‘Ustawienia – Wskaźniki’.
Za każdym razem zostaniemy przełączeni do okna ‘Ustawienia panelu wskaźników’, gdzie przełączając poszczególne zakładki, możemy włączyć wskaźnik, odpowiednio dla: całej diety, całego dnia, bądź posiłku. Na zdjęciu 23 mamy wybrany cały dzień, aby włączyć wskaźnik mięsa i ryb, musimy aktywować ‘PROD. WG KATEGORII’, klikając czarny suwak pod wskaźnikiem, który powinien zaznaczyć się na niebiesko, jak na zdj. 23. Warto też pamiętać, że przy pomocy szarych strzałek, możemy zmieniać położenie wskaźników, co jest ważne, szczególnie w przypadku posiłku. Aby wskaźnik był widoczny w widoku posiłku, trzeba go przesunąć na początek, w oknie ustawień.
Zdj. 23 Ustawienia panelu wskaźników – włączanie/wyłączanie wskaźnika mięsa i ryb.
Aby włączyć wskaźnik klikamy ikonę ustawień, która widnieje na wskaźniku ‘PROD WG. KATEGORII’, dzięki czemu wejdziemy do ustawień tego konkretnego wskaźnika. Na zdjęciu 24 widzimy aktywne wskaźniki mięsa i ryb, a nieaktywne warzyw i owoców. Aby były aktywne, muszą być niebieskie. Możemy aktywować wszystkie 4, bądź mniej, tak jak na zdj. 24. Kiedy aktywujemy wybrane wskaźniki, zapisujemy nasz wybór w oknie ‘Konfiguracja wskaźnika produkty z kategorii’, po czym automatycznie wracamy do ‘Panelu ustawień wskaźników’ i w tym oknie również zapisujemy ustawienia.
Zdj. 24 Okno konfiguracji wskaźnika produkty z kategorii – włączanie/wyłączanie wskaźnika mięsa i ryb.
Kiedy włączyliśmy już wskaźnik mięsa i ryb, możemy zobaczyć, jak to wygląda w programie. Dzięki temu wskaźnikowi w prosty sposób możemy sprawdzić, jak rozkłada się proporcja mięsa i ryb, podobnie jak jest to z warzywami i owocami. Na zdjęciach poniżej widzimy odpowiednio zawartość mięsa oraz ryb w widoku posiłku, w podsumowaniu dnia oraz całej diety.
Zdj. 25 Wskaźnik mięsa i ryb w widoku posiłku.
Zdj. 26 Wskaźnik mięsa i ryb w widoku podsumowania dnia.
Zdj. 27 Wskaźnik mięsa i ryb w podsumowaniu diety razem.
3. Dodaliśmy możliwość szybkiego bilansowania diety za pomocą wskaźnika‘SKŁADNIKI’.
Od dziś w szybki sposób możemy bilansować dietę, przy użyciu wskaźnika monitorującego zawartość wybranych składników w diecie. Wskaźnik ‘SKŁADNIKI’ możemy włączyć w 3 miejscach: przy posiłku (zdj. 28), w podsumowaniu dnia (zdj. 29) oraz podsumowaniu całej diety (zdj. 30). W tych 3 miejscach, od dziś, możemy dokonywać korekty, tj. zwiększać bądź zmniejszać ilość wybranego składnika, aby uzyskać właściwe zbilansowanie diety. Dodatkowo w podsumowaniu całej diety mamy możliwość wymiany jednego produktu na inny.
Zdj. 28 Wskaźnik ‘Składniki’ – widok posiłku.
Zdj. 29 Wskaźnik ‘Składniki’ – widok podsumowania dnia.
Zdj. 30 Wskaźnik ‘Składniki’ – widok podsumowania całej diety.
W jaki sposób korygować?
Poprzez korektę masy produktu będącego źródłem bilansowanego składnika i/lub jego wymianę na inny produkt.
Przykład
Przykład omówimy będąc w podsumowaniu całej diety (zdj. 31). Widzimy zbyt małą ilość białka. Klikamy więc lewym klawiszem myszki ‘białko’ i widzimy podgląd wszystkich produktów wraz z podaną ilością białka, jaką dostarczają w całej diecie oraz z wyliczonym procentem dziennej normy zapotrzebowania. Produkty są sortowane wg ilości.
Zdj. 31 Wskaźnik ‘Składniki’ – podgląd wszystkich produktów wraz z podaną ilością białka, jaką dostarczają w całej diecie oraz wyliczonym procentem dziennej normy zapotrzebowania.
Dalej wybieramy produkt, którego ilość chcemy zwiększyć, bądź wymienić na inny. Pojawi nam się kolejne okno (zdj. 32), jeśli klikniemy wagę, pojawi się okienko do zmiany masy, jak w przykładzie (zdj. 32), jeśli klikniemy nazwę posiłku, pojawi się okienko do zamiany produktu na inny (zdj. 33). Zwiększymy więc ilość białka, poprzez zwiększenie ilości, np. pstrąga, do 150 g (zdj. 32).
Zdj. 32 Korekta ilości białka w diecie poprzez zmianę ilości wybranego produktu.
Zdj. 33 Korekta ilości białka w diecie poprzez zamianę produktu na inny.
Widzimy poniżej, że procent pokrycia diety na białko zwiększył się z 59% do 62% (zdj. 34). Ilość białka możemy zwiększać w ramach jednego produktu, ale też w ramach kilku produktów, gdyż widzimy, ile białka dostarczają pozostałe produkty z listy. Tak więc, po zwiększeniu ilości pstrąga, możemy zwiększyć ilość sandacza, soczewicy czy tofu, w zależności od sytuacji. Korygując ilości, musimy obserwować pozostałe, istotne z punktu widzenia pacjenta, składniki odżywcze, aby znacząco nie naruszyć ich ilości. Czasem warto skorygować produkty z dalszych miejsc na liście, tak, aby nie zakłócić ilości pozostałych składników. Korekta w górę naszego przykładowego pstrąga spowodowała zwiększenie ilości tłuszczu, natomiast korekta jogurtu czy ryżu w mniejszym stopniu wpłynie na ilość tłuszczu.
Zdj. 34 Korekta ilości białka w diecie poprzez zwiększenie ilości produktu.
W ten sam sposób możemy też zmniejszać ilości innych wybranych składników odżywczych.
4. Dodaliśmy nowe wzory do obliczania podstawowej przemiany materii (PPM) dla dzieci i młodzieży.
Dodaliśmy dwa nowe wzory, których można używać do wyliczeń wartości podstawowej przemiany materii u dzieci i młodzieży. Oba wzory uwzględniają wiek (do 18 lat włącznie), płeć, masę ciała oraz wzrost.
A) Wzór Schofield’a (1985 r.)
B) Wzór Henry (2005 r.)
5. Dodaliśmy prognozę wartości indeksu i ładunku przy konstruowaniu diety.
Prognozę wartości indeksu i ładunku glikemicznego zobaczymy na wskaźniku monitorującym indeks i ładunek w widoku posiłku.
Suwak aktywuje się podczas:
– dodawania produktów i potraw, według gramatury lub miary domowej;
– podczas edycji produktu lub potrawy w posiłku, przy korekcie masy lub miary domowej;
Pomarańczowy pasek będzie zwiększał lub zmniejszał się w miarę zwiększania/zmniejszania ilości dodawanego produktu/potrawy.
Przykład 1
Na zdjęciu 35 widzimy wartość indeksu (GI – ang. glycemic index) oraz ładunku (GL – ang. glycemic load) dla 130 g ananasa, a pomarańczowy pasek pokazuje prognozowaną wartość GI/GL dla zwiększonej do 150 g ilości ananasa.
Zdj. 35 Prognozowana wartość indeksu / ładunku dla zwiększonej masy ananasa do 150 g.
W podobny sposób, jak powyżej, możemy postępować podczas edycji potraw.
Przykład 2
Na zdjęciu 36 widzimy wartość indeksu oraz ładunku dla 1 dużej sztuki buraka, a pomarańczowy pasek pokazuje prognozowaną wartość GI/GL dla mniejszej miary domowej – 1 małej sztuki buraka.
Zdj. 36 Prognozowana wartość indeksu/ładunku dla zmniejszonej miary domowej buraka.
Przykład 3
Na zdjęciu 37 widzimy pomarańczowy pasek, który pokazuje prognozowaną wartość GI/GL dla dodawanej do diety potrawy – 1 porcji.
Zdj. 37 Prognozowana wartość indeksu/ładunku dla dodawanej potrawy – 1 porcji.
6. Dodaliśmy możliwość usunięcia produktów i potraw pochodzących z otwieranych, nie swoich diet.
Możliwość taką zrealizujemy na nowym zestawieniu ‘Nowe pozycje w bazie produktów i potraw’, które odnajdziemy po wejściu w menu ‘Baza danych – Nowe pozycje’ (zdj. 38).
Zdj. 38 Otwieranie zestawienia 'Nowe pozycje w bazie produktów i potraw’.
Zestawienie zawiera nowe pozycje w bazie produktów i potraw, pochodzące z otwieranych, nie swoich diet. Wraz z pierwszym otwarciem nie swojej diety, produkty i potrawy, które nie występują w naszej bazie danych, zostają do niej automatycznie dopisane (zdj. 39). Na tym zestawieniu będziemy widzieć wszystkie potrawy i produkty, które zostały dodane do naszej bazy z innych diet i będziemy mogli nimi zarządzać.
Na podanym zestawieniu możemy na trwałe usunąć niechciane pozycje.
Zdj. 39 Zestawienie ‘Nowe pozycje w bazie produktów i potraw’.
Z nowej funkcji skorzystają osoby pracujące w grupie, wymieniające się dietami, oraz użytkownicy korzystający z Centrum Wymiany Diet, inspirujący się stamtąd dietami.
Autor: Wioleta Stefaniak
mgr Wioleta Stefaniak – dietetyk w zespole Aliant, absolwentka dietetyki w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz filologii niemieckiej we Wszechnicy Polskiej Szkole Wyższej. Aktywna uczestniczka wielu projektów, konferencji i szkoleń z zakresu dietetyki oraz żywienia. Jej praca magisterska została wyróżniona w konkursie na najlepszą pracę licencjacką i magisterską. Cały czas poszerza swoje horyzonty. Członek Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej. W wolnych chwilach pije dobrą kawę, czyta książki, gotuje i spaceruje.