Dieta bezglutenowa w oczach ekspertów

W sierpniu, w czasopiśmie the Medical Journal of Australia ukazał się artykuł kwestionujący istnienie nieceliakalnej wrażliwości na gluten oraz wrażliwości na pszenicę.

Artykuł wywołał wielkie poruszenie medialne, zwłaszcza, że zawierał opinię eksperta z dziedziny medycyny, który zasugerował, iż większość ludzi unikających glutenu bez rozpoznania celiakii, nie potrzebuje stosować diety bezglutenowej. W artykule został podkreślony także fakt, że dieta bezglutenowa niesie ze sobą wiele ograniczeń społecznych, a także jest bardzo kosztowna.

Eksperci z portalu GI news napisali, że cieszą się, iż ten problem został poruszony, gdyż treść artykułu jest zbieżna z opiniami ekspertów GI news, a ich opinia jest niezmienna już od wielu lat.

Niepodważalny jest fakt, że dieta bezglutenowa jest jedyną metodą leczenia osób z chorobą trzewną, ale istnieją też teorie, że unikanie glutenu w diecie jest doskonałym sposobem na odchudzanie i utrzymanie optymalnego stanu zdrowia dla każdego. Nie ma dowodów na poparcie tych teorii, ale za to rośnie liczba dowodów mówiąca o niekorzystnych skutkach długoterminowego spożywania diety bezglutenowej bez powodu. Rynek produktów bezglutenowych jest już bardzo rozwinięty i rośnie dalej. Czas przyjrzeć mu się bliżej.

Gluten to rozciągliwe białko zbóż, takich jak: pszenica, żyto, jęczmień, pszenżyto, czy owies. Jest on odpowiedzialny głównie za zdolność do wzrastania i tworzenia się sprężystego, puszystego ciasta. Alternatywne produkty bezglutenowe są często wytwarzane z różnego rodzaju skrobi i dodatków, a nie z pełnoziarnistej mąki. Stąd też nikogo nie zaskoczy fakt, że w jednym z przeglądów badań stwierdzono, iż diety bezglutenowe charakteryzują się niższą wartością błonnika, a wyższą – nasyconych kwasów tłuszczowych. W tym też przeglądzie stwierdzono, iż dieta bezglutenowa ma wyższy indeks glikemiczny (GI). Nie jest to fakt, który będzie przemawiał za wspieraniem metabolizmu zdrowego człowieka.

Poniżej znajduje się porównanie wartości odżywczej batoników muesli, chleba oraz płatków śniadaniowych zawierających gluten oraz tych bezglutenowych z australijskiego rynku.

Tablela 1

Trudno jest bezpośrednio porównać wartość kaloryczną produktów w tabelce, ponieważ ich porcje nie są takie same, ale wartość kaloryczna nie stanowi tutaj problemu. Wyróżniają się dwie istotne rzeczy. Produkty bezglutenowe mają mniej białka niż te standardowe. To samo dotyczy błonnika pokarmowego (składnika bardzo ważnego w naszej diecie).

Inna strona glutenu

Czynnikiem, który należy również brać pod uwagę, jest indeks glikemiczny żywności (ang. GI – glycemic index). Choć nie zbadano GI chleba, który znajduje się w tabelce, to należy przyznać, że podobny bezglutenowy chleb wieloziarnisty okazał się mieć GI = 79, a więc wysokie. Wiele ogólnodostępnych rodzajów zwykłego pieczywa pełnoziarnistego posiada niższe GI, w tym ten z tabelki GI = 53. A jak wiadomo, produkty o niskim GI pozwalają na osiągnięcie bardziej stabilnego poziomu glukozy we krwi.

Diety bezglutenowe charakteryzują się zazwyczaj niską ilością ziaren, które są źródłem witamin z grupy B., np. kwas foliowy, który jest niezbędny w okresie rozrodczym, a także jest ważny dla zdrowia serca.

Badania wykazały, że regularne spożywanie produktów pełnoziarnistych chroni przez cukrzycą typu 2 oraz chorobą wieńcową. Unikanie glutenu bez podstaw medycznych, w dążeniu do posiadania zdrowia, może przynieść odwrotny skutek.

Niezaprzeczalne fakty!

1. Dieta bezglutenowa jest niezbędna dla osób z chorobą trzewną, ale mało prawdopodobne jest, aby była ona korzystna dla wszystkich.
2. Dieta bezglutenowa powinna być podejmowana tylko po potwierdzonej diagnozie i najlepiej prowadzona przy pomocy wykwalifikowanego dietetyka.
3. Produkty bez glutenu mogą być mniej zdrowe: niższa zawartość białka i błonnika, oraz wyższe GI.