Standardy żywienia w szpitalach mają zostać ujednolicone i wdrożone w całym kraju. W czerwcu 2025 r. Ministerstwo Zdrowia opublikowało projekt rozporządzenia, które ma wprowadzić ogólnopolski standard organizacyjny żywienia zbiorowego w szpitalach. To pierwszy tak kompleksowy dokument w Polsce, regulujący sposób planowania, przygotowywania i oceny posiłków dla pacjentów.
Projekt ten jest bezpośrednią kontynuacją pilotażu „Dobry posiłek w szpitalu” i ma sprawić, że rozwiązania testowane w wybranych placówkach staną się obowiązujące w całym kraju.
Kogo dotyczy nowe rozporządzenie?
Projekt obejmuje wszystkie podmioty lecznicze udzielające całodobowych świadczeń szpitalnych (np. oddziały internistyczne, pediatryczne, chirurgiczne itd.), z wyłączeniem izb przyjęć i jednostek leczenia jednodniowego. Oznacza to, że każda placówka z 24-godzinną opieką nad pacjentami będzie musiała dostosować się do nowych przepisów.
Kiedy ustawa wchodzi w życie?
- Rozporządzenie określające standardy żywienia w szpitalach wejdzie w życie 1 października 2025 r.
- Jednocześnie przewidziano okres przejściowy do 1 marca 2026 r., w którym szpitale będą miały czas na pełne dostosowanie swojej organizacji żywienia do nowych wymagań.
Związek z programem „Dobry posiłek w szpitalu”
Projekt rozporządzenia jest bezpośrednią konsekwencją pilotażu „Dobry posiłek w szpitalu”, uruchomionego przez Ministerstwo Zdrowia w 2023 roku. W pilotażu uczestniczyły szpitale, które wdrażały poprawki w zakresie planowania i jakości żywienia – m.in. zatrudniały dietetyków, publikowały jadłospisy z alergenami, czy eliminowały smażone dania.
W uzasadnieniu do rozporządzenia czytamy, że projekt „odpowiada na zidentyfikowane wnioski z pilotażu” i ma na celu rozszerzenie jego efektów na cały system szpitalny.
Standardy żywienia w szpitalach – najważniejsze zmiany dla dietetyków
Projekt rozporządzenia wprowadza szereg obowiązków i wytycznych, które znacząco wpływają na codzienną pracę dietetyków w szpitalach:
1. Ujednolicenie diet i nazw
- Projekt wprowadza katalog nazw diet oraz ich opisów zgodnych z aktualną wiedzą medyczną.
- Dieta musi być dostosowana do wieku, stanu zdrowia, a także – o ile to możliwe – do preferencji kulturowych, religijnych i etycznych pacjenta.
- Przewidziano jednolitą strukturę opisu diety, m.in. wskazania, przeciwwskazania, wartość energetyczną, zawartość makroskładników i alergenów.
2. Obowiązkowy udział dietetyka
W szpitalu musi być zatrudniony dietetyk lub zespół dietetyków, którzy odpowiadają za:
- planowanie i opiniowanie jadłospisów,
- kontrolę jakości żywienia,
- edukację pacjentów w zakresie diet,
- prowadzenie dokumentacji.
3. Obowiązek publikowania jadłospisów i wyników badań
Każdy szpital zobowiązany jest do prowadzenia zakładki „Żywienie dla zdrowia” na swojej stronie internetowej, gdzie znajdą się m.in.:
- jadłospis na kolejne 7 dni (z kalorycznością i alergenami),
- materiały edukacyjne,
- wyniki badań jakości posiłków,
- informacje o zasadach stosowanych diet.
4. Kontrola jakości i badania laboratoryjne
Szpital musi zapewnić cykliczne badania laboratoryjne próbek potraw, aby:
- potwierdzić wartość odżywczą zgodną z deklaracją jadłospisu,
- sprawdzić jakość mikrobiologiczną i bezpieczeństwo zdrowotne.
Próbki mają być archiwizowane i mogą być kontrolowane przez instytucje nadzorujące.
Chodzi więc o obiektywną, laboratoryjną weryfikację jakości posiłków, a nie „ocenę smakową”.
5. Wymagania wobec firm zewnętrznych (catering), które narzucają nowe standardy żywienia w szpitalach
- Placówki, które korzystają z usług zewnętrznych, muszą zapewnić, że firma cateringowa spełnia wszystkie wymagania, które określają standardy żywienia w szpitalach.
- W praktyce oznacza to konieczność wdrożenia tych samych procedur (m.in. obecność dietetyka, oznaczanie alergenów, dostęp do analiz jakościowych).
Jak Aliant wspiera dietetyków w realizacji nowych wymagań?
Nowe standardy żywienia w szpitalach to dla dietetyków realna zmiana – więcej obowiązków, dokumentów i analiz. Program Aliant został zaprojektowany z myślą o dietetykach pracujących zarówno w gabinetach indywidualnych, jak i w żywieniu zbiorowym – w tym szpitalnym.
Dzięki Aliant łatwiej wdrożysz nowe standardy żywienia w szpitalach:
- Stworzysz jadłospisy z uwzględnieniem norm, wartości odżywczych i alergenów.
- Wygenerujesz kompletne raporty wymagane przez MZ – w tym:
- wartości energetyczne,
- białko,
- tłuszcze, w tym kwasy tłuszczowe nasycone
- węglowodany, w tym cukry
- zawartość błonnika,
- zawartość soli,
- oznaczenie alergenów.
- Zyskasz wsparcie w obliczeniach kosztów diety i ocenie zgodności z zaleceniami.
- Będziesz działać zgodnie z zasadami programu „Dobry posiłek w szpitalu” i łatwiej wdrożysz pełne wymogi rozporządzenia.
- Oszczędzisz czas na ręcznych wyliczeniach – skupiając się na realnej poprawie jakości żywienia pacjentów.
- Zyskasz wsparcie w przygotowywaniu ofert żywieniowych zgodnych z rozporządzeniem, co ułatwi Ci codzienną pracę i zwiększy profesjonalizm Twojej firmy cateringowej.
Zobacz szpitalne wydruki diet w Aliant, z prezentacją alergenów:
Oraz pozostałe możliwości prezentacji alergenów:
Alergeny w nawiasie – wersja z i bez składników potrawy.
Alergeny opisowo.
Podsumowanie
Projekt rozporządzenia to przełomowy krok w kierunku traktowania żywienia jako elementu leczenia, a nie tylko usługi dodatkowej. Dla dietetyków oznacza to nowe obowiązki, ale też realny wpływ na poprawę jakości życia i zdrowienia pacjentów.
Dzięki narzędziom takim jak Aliant, zmiany można wprowadzić sprawnie, zgodnie z przepisami i bez nadmiaru formalności.
Chcesz zobaczyć, jak Aliant może pomóc Twojemu szpitalowi?
Umów się na rozmowę, uzyskaj demo lub skontaktuj się z nami, by dowiedzieć się więcej.
