Skip to main content
Polityka prywatności
Wykorzystujemy pliki cookies do prawidłowego działania strony, aby oferować funkcje społecznościowe, analizować ruch na stronie i prowadzić działania marketingowe. Więcej informacji znajdziesz w polityce prywatności. Czy zgadzasz się na wykorzystywanie plików cookies?

Diety wegańskie są często postrzegane jako zdrowszy, bardziej etyczny i bardziej zrównoważony sposób, aby wyżywić rosnącą globalną populację. Ale czy diety wegańskie naprawdę na to zasługują?

Diety wegańskie wykluczają składniki pochodzenia zwierzęcego (mięso, nabiał, jaja czy żelatynę), a także żywność wytwarzaną przy użyciu siły roboczej zwierząt, np. miód. Weganie jedzą zboża, owoce, warzywa, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona. Według Google Trends liczba wyszukiwań słowa „wegański” w ciągu ostatnich 5 lat niemal się potroiła. Pomimo tego, że „przejście na weganizm” ma obecnie charakter wirusowy, weganizm nie jest niczym nowym. Hinduska religia dżinizm koncentruje się na niestosowaniu przemocy i od starożytności praktykuje weganizm. Niektórzy wyznawcy tej religii unikają nawet jedzenia ziemniaków, ponieważ wykorzenienie ich zabija roślinę wraz z żyjącymi na niej mikroorganizmami.

Czy weganizm należy do zdrowszych diet?

W artykule na temat przejścia na weganizm dr Davida Jenkinsa (jest on naukowcem od spraw żywienia, który rozpowszechnił indeks glikemiczny na świecie), Leslie Beck pisze, że „osoby jedzące rośliny są chudsze i mają mniejszy poziom cholesterolu oraz ciśnienia krwi, mniejsze ryzyko niedokrwiennej choroby serca, cukrzycy typu II oraz występuje u nich mniej zachorowań na raka – szczególnie jelita grubego”.

Ale to jest dieta oparta na roślinach, a nie wyłącznie roślinna – nie ma zbyt dużo długoterminowych badań nad skutkami zdrowotnymi diety wegańskiej. Fakt, że diety oparte na roślinach są zdrowsze nie musi być bardzo zaskakujący, gdyż powszechnie wiadomo, że warzywa są bardzo zdrowe. Korzyści płynące z warzyw, to: dużo błonnika, witamin i składników mineralnych oraz niska kaloryczność. Nie można jednak ignorować tego, że mięso, jaja i nabiał również dostarczają wielu potrzebnych składników odżywczych, które nie występują naturalnie w roślinach, tj. witamina B12, D, kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 (chociaż grzyby nie są zaliczane do roślin, to zawierają niewielkie ilości witaminy B12 oraz jeśli mają kontakt ze słońcem mogą zawierać witaminę D).

Chociaż można znaleźć produkty roślinne wzbogacane w deficytowe składniki odżywcze, to trzeba się trochę napracować, żeby je znaleźć. Można też przyjmować suplementy. Istnieje ryzyko niedoborów składników odżywczych, a dieta wegańska będzie wtedy niekoniecznie zdrowszą opcją – wszystko zależy od tego, jaką żywność wybieramy oraz od ogólnego zbilansowania składników w diecie. Frytki, podrobione mięso (analogi mięsa), frytki wegańskie, desery wegańskie są oparte na roślinach, ale mogą być również wysoko przetworzone i zawierają dużo tłuszczów nasyconych, soli, rafinowanych węglowodanów (skrobi i cukrów) i dodatków. Jednocześnie od naszych wegańskich przyjaciół można się nauczyć: jedzenia większej ilości roślin strączkowych, pełnoziarnistych zbóż, orzechów, nasion, owoców i warzyw, które są zdrowymi opcjami dla wszystkich.

Czy weganizm jest bardziej zrównoważoną dietą?

Można by pomyśleć, że weganizm jest najbardziej zrównoważonym sposobem, aby wyżywić rosnącą globalną populację, a propagatorzy weganizmu z pewnością promują to jako powód, by podążać za nimi wyłącznie w stylu roślinnego życia. Mają rację. Mięso ma największy niekorzystny wpływ na środowisko, następne są produkty mleczne, a na końcu produkty roślinne. Wynika to z faktu, że hodowla zwierząt wymaga więcej ziemi i wody, a produkcja zwierząt powoduje większą emisję gazów cieplarnianych w porównaniu do produkcji roślinnej. Ale zaskakujący jest fakt, że weganizm nie wydaje się być najbardziej zrównoważonym wzorcem żywieniowym, ponieważ nie wykorzystuje wszystkich rodzajów ziemi. Niektóre mniej żyzne grunty nie nadają się do uprawy owoców i warzyw, ale mogą być wykorzystywane do hodowli zwierząt, takich jak bydło mleczne. Zgodnie z najnowszą analizą najbardziej zrównoważonym sposobem odżywiania jest dieta wegetariańska obejmująca produkty mleczne (dieta laktowegetariańska).

Inne badanie wykazało, że niektóre diety wegańskie mają większy wpływ na środowisko niż niektóre diety wszystkożerców. Jedzenie z uwzględnieniem lokalności oraz eliminacja marnotrawstwa żywności odgrywają również ważną rolę w zrównoważonym odżywianiu. Na przykład lokalna hodowla jaj z wolnego wybiegu pozostawia mniejszy ślad w środowisku niż awokado, które przemierzyło połowę globu, na następnie zostało wyrzucone do kosza, ponieważ leżało na dnie miski z owocami i stało się brązowe.

Dlaczego weganizm?

Dobrostan zwierząt: Nie ma problemu z okrucieństwem wobec roślin.

Środowisko: Diety oparte na roślinach mają korzystny wpływ na środowisko, ale to nie takie proste. Zmniejsz swój wpływ na środowiska jedząc głównie rośliny, wybieraj produkty lokalne i staraj się nie marnować żywności.

Odżywianie: Dla zachowania zdrowia wybieraj głównie żywność roślinną oraz niewielką ilość pokarmów zwierzęcych, w celu zaspokojenia zapotrzebowania organizmu na składniki, których rośliny nie dostarczają. Weganie wybierają żywność wzbogacaną lub suplementy, aby zaspokoić potrzeby organizmu na składniki niewystępujące w roślinach.

Autor: Nicole Senior

Nicole Senior jest akredytowaną dietetyczką, autorką, konsultantką, kucharką, entuzjastką jedzenia i matką, która stara się nadać sens naukom o żywieniu i zachwyca się przygotowywaniem zdrowej żywności, która jest pyszna.

Prawa autorskie: ©️ GI News, University of Sydney, School of Life and Environmental Sciences and the Charles Perkins Centre

Źródło: https://glycemicindex.com/ginews/