W poprzednim artykule poruszałam temat stanu zapalnego związanego z nietolerancją pokarmową mediowaną przez przeciwciała IgG. Jak zatem leczyć nietolerancję pokarmową i związany z nią stan zapalny? O tym w dzisiejszym artykule.
Co jest istotą diety eliminacyjnej?
Pierwszym etapem do wdrożenia diety eliminacyjnej jest identyfikacja pokarmów wywołujących objawy chorobowe, poprzez wykonanie diagnostyki specyficznych pokarmowo przeciwciał IgG. Na podstawie wyniku takiego badania możemy określić które produkty i na jak długo należy usunąć z diety pacjenta. Właśnie takie działanie jest istotą diety eliminacyjnej- czasowe usunięcie pokarmu, który szkodzi konkretnej osobie. Wprowadzenie takiej interwencji żywieniowej ma na celu wyciszenie reakcji immunologicznych naszego organizmu, zmniejszenie stanu zapalnego poprzez redukcję powstawania kompleksów immunologicznych oraz regenerację błony śluzowej jelita.
Prawidłowo poprowadzona eliminacja powinna być dietą zbilansowaną, różnorodną oraz jak najbardziej naturalną i nieprzetworzoną. Jedynie takie podejście do zmiany żywienia pomoże przywrócić tolerancję na produkty, które szkodziły naszym pacjentom (lub nam samym) i zapobiec powstawaniu nietolerancji pokarmowych na produkty który przed wprowadzeniem diety były „bezpieczne”. Eliminacja produktów w oparciu o wyniki badań trwa zazwyczaj od 3 do 12 miesięcy (jest to kwestia bardzo indywidualna, niektórzy pacjenci potrzebują więcej czasu).
Przykładowy wynik pacjenta i schemat postępowania
Poniżej przedstawiam fragment badania Food Print 220+
Po otrzymaniu takiego wyniku badania, pacjent powinien wyeliminować białko jaja (nie tylko kurzego, ale też np. przepiórczego), mleko i produkty mleczne (z mleka koziego, krowiego i owczego), zboża glutenowe (jęczmień, żyto oraz wszystkie rodzaje pszenicy) amarantus i kukurydzę na okres min. 9 miesięcy z uwagi na wysoki poziom przeciwciał. Kluczem dobrze poprowadzonej diety eliminacyjnej jest znalezienie i zasugerowanie pacjentowi listy bezpiecznych dla niego zamienników. ?
Czym zastąpić nietolerowane produkty?
Zboża glutenowe – tolerowane zboża naturalnie bezglutenowe np. gryka, proso, ryż czy owies, sorgo. Bezpieczne produkty powinny być włączane do diety pod różną postacią – kasz, płatków, mąk czy makaronów.
Produkty mleczne – substytutami mlek odzwierzęcych są napoje („mleka”) roślinne takie jak: jaglane, ryżowe, owsiane, gryczane, kokosowe, migdałowe, sezamowe, słonecznikowe, z komosy ryżowej i ich wyroby: śmietana, sery, jogurty. Przy nietolerancji na mleko, należy zadbać o odpowiednia podaż wapnia z innych źródeł. Jakich? Czytaj więcej w artykule: https://cambridge-diagnostics.pl/czy-mleko-to-istotne-zrodlo-wapnia/
Białko jaja – przy nietolerancji na białko jaja, należy spożywać rotacyjnie np. raz na 3-4 dni żółtko jaja, aby pokrywać zapotrzebowanie na składniki (większość składników odżywczych jaja znajduje się właśnie w żółtku). Jajo dodaje się również do wielu potraw, aby nadać im określone cechy, pod takim technologicznym względem można zastąpić je np. puree z banana czy batata dla utrzymania wilgoci w wypiekach; musem jabłkowym, babką płesznik lub puree z suszonych moreli dla wilgoci i związania masy; proszkiem do pieczenia, sodą spożywcza, wodą gazowana – aby uzyskać puszystość potrawy.
Dieta i co dalej?
Zarówno podczas prowadzenia diety eliminacyjnej, jak i etapu „wychodzenia” z niej, ważny jest stały kontakt z pacjentem w celu kontroli postępów diety, poprawy samopoczucia oraz sprawowania kontroli nad odpowiednim komponowaniem jadłospisu przez naszego podopiecznego. Po zakończeniu założonego przez nas okresu eliminacji ważne jest odpowiednie wdrożenie produktów które były wykluczane. Zaleca się wprowadzanie pojedynczych produktów w niewielkich ilościach i obserwacja objawów ze strony organizmu. Należy powoli zwiększać ilości spożywanych produktów oraz powiększać ich „repertuar” dążąc do pełnego rozszerzenia diety. Nie ma jednak gwarancji, że każdy z pacjentów będzie w stanie powrócić bez negatywnych konsekwencji do spożywania np. mleka krowiego przy nietolerancji na jego białka. Często zdarza się tak, że pacjent dobrze toleruje np. kefiry, jogurty, ale nie jest w stanie spożywać innych produktów mlecznych.
Źródła: Kaczmarski M i wsp., Dieta eliminacyjna w alergii pokarmowej, Przegląd Alergologiczny s.30-34.
Autor: Joanna Łukasiak-Chełstowska
mgr Joanna Łukasiak-Chełstowska – absolwentka studiów licencjackich i magisterskich Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, dietetyk w zespole Poradni Nietolerancji Pokarmowej Cambridge Diagnostics, w której prowadzi konsultacje dotyczące interpretacji wyników badań w kierunku pokarmowo-specyficznych IgG oraz prowadzenia diety eliminacyjnej. W firmie zajmuje również stanowisko Product Menagera kalkulatora dietetycznego Aliant, prowadzi internetowe szkolenia dla specjalistów dotyczące obsługi tego programu. W 2014 roku uzyskała uprawienia trenera personalnego, jej praca magisterska poruszała wątek żywienia i suplementacji wśród trenerów personalnych właśnie z uwagi na wykonywany zawód oraz zamiłowanie do treningu siłowego oraz crossfit.